අනේ බෝ කොලේ...

අපේ මිදුලෙ තියනවා...
පෝච්චියක ඉන්දපු බෝ පැලයක්.

දෝණිගෙ ඔලුවෙ බෝ කොලයක් ගෑවිලා.
දෝණි කිව්වලු....
"අනේ කොණ්ඩෙත් අතගාන හැටි
බෝ කොලේ... "

හයිකු ගතියයි.


======================================

මූලාශ්‍රය http://sammathayenobbata.blogspot.com/2012/04/blog-post_09.html

මේ හයිකු කවි කිහිපයක්. එකකට එකක ගලාගෙන යාමක් ගැන හිතල නැහැ. අහඹු තෝරාගැනීම්වල එකතුවක්. උපුටගන්නේ 'බෂෝ ගේ හයිකු කවි' නම් විමලදාස ගමගේ පරිවර්තනය කළ පොතින්. ඒ පොතේ මෙහෙම සඳහන් වෙනවා,

"බෂෝගේ පුරෝගාමිත්වයෙන් වර්ධනය වුණු හයිකු කවිය ලෝකයට අලුත් අත්දැකීමක් විය. ලෝකය පුරා කවීහු එය මහත් උද්‍යෝගයෙන් භාර ගත්හ. එහෙත් ලෝකය පුරා පැවති කාව්‍ය සම්ප්‍රදායන්ට  වඩා එය අලුත්ම කාව්‍යය සම්ප්‍රදායක් විය. ලෝකයේ බොහෝ කවීහු හයිකු කවි නිර්මාණය සඳහා යොමු වුණේ ඒ නිසාය. හයිකු කවියේ පවතින සුවිශේෂත්වය ජපානයේ අනෙකුත් බොහෝ කලාවන්ගේද පවත්නා සුවිශේෂත්වයටම සමාන්තර ය."

හයිකු කවි නිකම්ම වචන ටිකක එකතුවක් නෙමේ. ඉතාම සංගත ලෙස අදහසක් ඉදිරිපත් කිරීමේ හොඳම ක්‍රමය. අඩුම වචන ගණනකින් සිය හැඟීම ප්‍රකාශ කිරීමයි හයිකු කවියන්ගේ උත්සාහය. හයිකු කවියට මාත්‍රා  5, 7, 5 ලෙස පේලි තුනකින් මාත්‍රා 17 යි. මෙතරම් කවි කෙටිවෙන්න සෙන් බුදුදහම බලපාල තියනවා. ජපන් කවියේ ප්‍රධාන අංගයක් වෙන ව්‍යංගය මේවයෙත් ඇතුලත්. ඒ නිසාම තේරුම් ගැනීම අපහසු වෙන්නත් පුළුවන්.

බෂෝ හා ඔහුගේ සෙන් ගුරුතුමා බුචෝ අතර වෙච්ච කතාවක් මෙහෙමයි,

බුචෝ: මේ දවස් වල කොහොමද?

බෂෝ: ළඟදි ඉඳල වැස්ස හින්ද කවදාටත් වඩා කොළ පාටින් පාසි හැදිලා.

බුචෝ: පාසිවල කොළ පාටට කලින්  තියෙන්නේ මොනවගේ බුද්දාගමක්ද?

බෂෝ: මැඩියෙක් වතුරට පනිනවා, ඒ හඬට ඇහුම්කන් දෙන්න...

-------------------------------------------------------------------

මගේ අලුත් ලෝගුව තුල

මේ උදෑසන-

වෙනත් කෙනෙක්

කුඹුර හායි

චෙරි - හන වගාවන් වෙනුවෙන්-

කුණාටුව දෝංකාර දෙයි

වසන්තයේ නික්ම යාම-

කුරුල්ලෝ හඬ නගති

මින් රැල ඇසිපිය ගසා කඳුළු සලති

යතිවරුන්ගේ පා ගැටෙයි

අයිස්මය අඳුර හරහා

අදිමින් ළිඳෙන් මිහිරි දිය

වහල අගුවේ ගිරවුන්-

සිලිම තුල මීයන්-

දිව්‍යමය සංගීතය

දීප්තිමත් සඳ; මම

පොකුණ වටා සක්මන් කරමි

හා, සන්ද්‍යාව පැමිණ ඇත

නොදන්නා වසන්තය-

පිපුණු ප්ලම් මල්

කැඩපතට පිටුපසින්

තවමත් හුස්ම ගනී

අයිස් කුට්ටියක් තුල

මුහුදු බෙල්ලන්

සුළඟින් ගෙනැවිත්

අසිය් කූරක එල්ලී

මේපල් කොළයක්

අපි එහෙ මෙහේ ඇවිදිමු

හිම දසුන් රස විඳිමින්

මා ලිස්සා වැටී යන තුරු

වසරින් වසර

වඳුරාගේ වෙස් මුහුණ

පැහැදිලි කරයි වඳුරා

පැරණි පොකුණ

මැඩියෙක් පනියි-

දිය විසිරේ.